Motivasyon Nedir?

Motivasyon, davranışlarımıza enerji veren ve harekete geçmenizi sağlayan güçtür; bu güç sayesinde etkilenerek bir amaç doğrultusunda harekete geçmeye istekli hale geliriz. Motivasyon, kişideki birçok şeyi kapsayan (ihtiyaçlar,istekler vs) genel bir kavramdır. Bu kavramlardan bazıları fizyolojik olabilirken bazıları ise daha soyut kavramlardır.

Motivasyon kavramı, insanlara bilinemez,merak edilen bir kavram haline gelmiştir. Bununla beraber insanların yaşamlarına ve davranışlarına büyük etki sağladığı aşikardır. Motivasyon sözcüğü Latince bir sözcüktür ve “movere” , yani “hareket ettirme, hareketlendirme” anlamına gelmektedir. Psikolojik bir kökeni olmasına rağmen motivasyonun birçok açılardan ele alınarak birden fazla tanımının yapılmasına sebep olmuştur. Aşağıda bu tanımlardan bir kaçına yer verilmiştir.

“Kişilerin ihtiyaç duydukları bir amacı yerine getirmek için kendi arzu ve isteklerini davranışlarına yansıtmaları” Önemli olarak motivasyonun iki seviyesi vardır. Bunlardan ilki hayatta kalmak diğeri ise başarıdır. Kişi hayatta kalmak için pek çok şeye ihtiyaç duymaktadır. Bunlar günlük hayatımızın en gerekli ihtiyaçlarıdır. Bu önemli ihtiyaçlar yerine getirilirse kişiler başarı, gelişim, değerli olmak, unvan sahibi olmak gibi diğer fiziksel olmayan ihtiyaçları yerine getirmeye başlarız ve bu ihtiyaçların olması için enerji sarf ederiz. Yani insanların davranışlarına yön veren fiziksel yani temel ihtiyaçları ve bunun giderilmesi durumunda kişinin amaçlarından hareketle ortaya çıkan istekleridir.

Güdüler kendi içerisinde içsel veya dışsal olmak üzere iki bölüme ayrılmaktadır. Dışsal güdü, birey dahil olmadan gelen etkileri kapsar. Örnek vermek gerekirse bir çalışan işlerini patronundan övgü almak ve iş yerinde sevilmek için yapıyorsa buna dışsal güdüler diyebiliriz. İçsel güdüler ise bunun tam tersi olarak tamamen kişiyle alakalı şeyleri içermektedir. Örnek vermek gerekirse kişi futbola tamamen ilgi duyuyor,kendini bu alanda geliştirmek istiyor ve tamamen sevdiği için yapıyorsa bunu da içsel güdüler kapsamına alabiliriz.

Motivasyon kişilere belirli tepkilerde bulunmaya ve bunun sonucunda da bir şeyler öğrenmeye zorlamaktadır. Bununla beraber, motivasyon öğrenme için gerekli ön koşullardan biri haline gelmektedir.. Yeterli düzeyde motive olmamış bir öğrenci, öğrenme için uygun duruma gelmemiş demektir; kişiyi öğrenmeye itecek ve harekete geçmesini sağlayacak önemli bir sebep olmadıkça öğrenmeye karşı da istekli olması beklenemez. İnsanlar genel olarak merak ettikleri ve ilgi duydukları konuları daha hızlı bir biçimde öğrenmektedirler. Fakat okulda öğrenim gören öğrencilerin tüm konularda ilgisini çekebilmek zordur.. Bu sebeple öğrencinin motivasyonunu arttırmak asıl problem haline gelmektedir.

Motivasyon eksikliği kişiden kişiye geçebilir. Yani toplum içerisinde insanlar sosyal bir varlık olduklarından dolayı birbirlerini çabuk etkileyebilirler. Bir kişinin bir konu için motive olup daha iyi çalıştığını gören başka bir kişi aynı konuda motive olabilir. Bunun dışında bir kişi için motivasyon kaynağı olan bir durum başka bir kimsenin motivasyonunu düşürebilir.

Motivasyonun Özellikleri

• Motivasyon bireyin ihtiyaçlar, istekler ve dürtülerden meydana gelir ve kişiye bir davranışta harekete geçme isteği vermektedir.
• Motivasyon bir hedefe veya duruma yöneliktir. Okulda emek verdiğimiz davranışlar,öğretmen tarafından ödül kazanmayı,derslerimizde başarılı olmayı v.b. şeyleri istediğimiz içindir. Yani motivasyondaki anahtar özellik isteğe veya durumun sonundaki ödüle yönelik olmasıdır.
• Bazen bu hedeflenen sonuç kabul edilmeyen bir şeyden kaçıştır (negatif güdülenme).
• Belirlediğimiz amaçlarımız davranışlarımızı tamamen kontrol etmez. Sadece bu konuda uyarırlar.
• Motive olduğumuz zaman harekete geçtiğimiz durum bizim motive olmadığımız durumlarda meydana getirmediğimiz şeylerdir.
• Yöneticiler,liderler yanlarında yer alan kişilerin motivasyonuna etkide bulunabilir fakat bunları tamamen kontrol edemez
• Bir ihtiyaç giderildiğinde başka bir ihtiyaç meydana gelmektedir.
• Giderilen bir ihtiyaç olduğunda bundan sonraki durumlarda motivasyonumuzu etkileyen bir durum olmaktan çıkmaktadır.
• Davranışın değişmesine yol açan üç duygu vardır: Korku, görev, sevgi. Korku daha çok istek dışı da olsa kötü bir şey olmaması için yaparız. Görev için mecburiyetten dolayıdır. Sevgi ise tamamen istediğimiz için bizi harekete geçiren duygularında başında gelmektedir.

Güdülenmeyi Etkileyen Kişisel Etkenler

Güdülenme biliş, davranışlar, çevre ve diğer kişisel durumların birleşimi sonucunda ortaya çıkmaktadır. Burada sözü edilen bireysel etmenler kendi içerisinde dört grupta toplamak mümkündür:1.Uyarılma, 2.İhtiyaçlar, 3.İnançlar, 4.Amaçlar

1. Uyarılma ve Kaygı

Genelde uyarılmışlık hali, kişinin harekete geçmesi için en önemli durumlardan biridir. Bunu bir çan eğrisine benzetebiliriz. Çok yüksek ve çok düşük olduğu durumlarda kişiyi olumsuz etkilemektedir. Fakat orta düzey bir uyarılmış hali kişiye olumlu yansıyarak harekete geçmesine neden olmaktadır. Kaygı da aynı şekilde çok az olmayacak şekilde kişiye yarar sağlayan ve harekete geçmesinde yardımcı olan bir diğer faktördür. Tabi ki fazlası kişiye zarar vermektedir.

2. İhtiyaçlar

Kişi ihtiyaç duyduğu ve yerine getirildiği zaman mutlu olacağı şeyler hakkında motive olmaktadır.

3. İnançlar

Kişilerin güdülenmesini etkileyen üçüncü önemli faktör, bireylerin inançlarıdır. Yani kişinin yeteneklerine veya başarabileceğine olan inancı motivasyonu etkileyen önemli faktörlerden biridir.